روغن موتور خودرو لوتوس مدل Quazar K حجم 1 لیتر

 

درحال‌حاضر روغن‌های موتور به سه نوع کلی تقسیم می‌شوند:
الف: مینرال

ب: نیمه‌سنتتیک  

ج: سنتتیک

الف ـ مینرال: روغنی است که برپایه‌ی نفت خام ساخته می‌شود و سال‌هاست در خودروها به کار می‌رود و همه‌ی ما با آن آشنایی داریم.

ب: نیمه‌سنتتیک: مخلوطی است از روغن سنتتیک و مینرال (معدنی). این نوع روغن کیفیت روغن‌های سنتتیک را ندارد؛ اما در شرایط سخت نظیر دماهای بالا و یا بار زیاد، عملکرد بهتری در مقایسه با نوع مینرال از خود نشان می‌دهد و بیشتر در وانت‌ها و SUVها مصرف می‌شود.
ج ـ سنتتیک: روغنی است که از ترکیبات شیمیایی یا پولیمراسیون هیدروکربن‌ها (Olefins) تولید می‌شود نه از تصفیه‌ی نفت خام.
گفتنی است که بیشتر روغن‌های سنتتیک از مزایای زیر برخوردارند:
۱. کاهش مصرف روغن به دلیل عمر بیشتر آن ۲. غیرخورنده و غیرسمی بودن ۳. تبخیرشوندگی پایین ۴. دمای سوختن بالا ۵. مقاومت در برابر اکسیداسیون بالا ۶. دارای شاخص ویسکوزیته بالا به‌صورت طبیعی (عکس‌العمل سریع در مقابل تغییرات دما) ۷. کاهش مصرف سوخت تا ۴/۲ درصد ۸. نقطه‌ی روان‌شدن پایین ۹. قابلیت استفاده از روغن‌های با گستره ویسکوزیته زیاد بدون نگرانی از شکست پلیمرها (در ادامه توضیح داده خواهد شد). از سوی دیگر عیب این نوع روغن‌ها هم قیمت بالای آن‌ها و تطابق‌نداشتن کامل با موتورهای دارای فناوری قدیمی است.
برای آگاهی از اینکه کدام روغن برای خودروی شما مناسب است، بهترین منبع دفترچه‌ی راهنمای خودرو یا برچسب‌های داخل محفظه‌ی موتور است. استفاده از روغن مینرال یا نیمه‌سنتتیک برای موتوری که تنها استفاده از روغن سنتتیک در آن توصیه‌ شده، می‌تواند برای موتور خطرآفرین باشد؛ اما در مقابل استفاده از روغن‌های سنتتیک یا نیمه‌سنتتیک برای موتورهایی که برای استفاده از نوع مینرال طراحی‌ شده‌اند (موتورهای قدیمی)، با تمهیدات خاصی از نظر تولیدکنندگان روغن‌های سنتتیک بلامانع است؛ اما بسیاری از متخصصان به دلایل زیر این کار را هم اشتباه و مضر می‌دانند:
۱. هر یک از انواع مختلف روغن‌های سنتتیک با توجه به فرمول شیمیایی، قابلیت تطابق با برخی لاستیک‌ها و الاستومرها را ندارد و درنتیجه اگر از روغن سنتتیکی با فرمولی خاص برای موتورهای با واشرها و درزبندهایی که با آن فرمول روغن سازگار نباشد استفاده شود، باعث نشتی روغن و مسائلی از این قبیل خواهد شد. گفتنی است که روغن‌های مینرال سبب تورم واشرها و جلوگیری از نشتی آن‌ها می‌شوند؛ اما روغن‌های سنتتیک در مورد برخی انواع واشرها فاقد این خاصیت هستند و حتی بعضی از آن‌ها باعث خورده‌شدن برخی از انواع واشرها می‌شوند.

در سیستم طبقه‌بندی API، روغن‌موتورها به دو گروه بنزینی و دیزلی تقسیم می‌شوند. برای مشخص‌کردن روغن‌هایی که برای سرویس‌دهی به موتورهای بنزینی در نظر گرفته‌ شده‌اند، از حرف S (مخفف کلمه لاتین Service) و برای تمایز روغن‌موتورهای دیزلی از حرف C (مخفف کلمه لاتین Commercial) استفاده می‌شود. در این سیستم برای تفکیک سطوح کارایی در هر دو گروه از ترتیب حروف الفبای انگلیسی استفاده می‌شود. تاکنون سطوح کیفیت روغن‌موتورهای بنزینی به ترتیب افزایش سطح کیفیت از SA شروع و به SN (سال 2010) ختم می‌شد. سطوح کیفیت روغن‌های دیزلی هم از CA شروع شده و تا سری CJ-4 (سال 2010) ادامه پیدا کرده است.

آن دسته از روغن‌هایی که فاقد حرف W باشند، برای کار در دماهای بالا، برحسب محدوده‌ی گرانروی در دمای 100 درجه سانتی‌گراد و حداقل گرانروی در دمای 150 درجه سانتی‌گراد تحت تنش برشی 106S-1 درجه‌بندی‌ شده‌اند.
روغن‌های مولتی‌گرید یا چنددرجه‌ای در این سیستم به روغن‌هایی گفته می‌شود که در دماهای پایین، خصوصیات روغن‌های زمستانه (Wدار) و در دماهای بالا، ویژگی روغن‌های تابستانه (فاقد حرف W) را دارند و با ذکر هر دو درجه مربوطه مشخص می‌شوند. برای مثال، روغن 5W-40 در دماهای پایین، گرانروی روغن 5W و در دماهای بالا، مشخصات و ویژگی‌های روغن 40 را دارد.

 

انجمن تولیدکنندگان خودروی اروپا یکی دیگر از مراکزی است که سیستمی برای طبقه‌بندی روغن‌موتور ارائه کرده است. این کمیته تا حد امکان آزمایش‌های موتوری خود را با موتورهای ساخت کارخانه‌های اروپایی انجام می‌دهد.

روغن‌موتورهای مصرفی در بازارهای اروپا، براساس روش دسته‌بندی سازمان ACEA (سال 2010)، به کلاس‌های (سری) مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند:
–    روغن‌موتورهای بنزینی (کلاس A)
–    روغن‌موتورهای دیزلی سبک (کلاس B)
–    روغن‌موتورهای دیزلی سنگین (کلاس C)
در سیستم طبقه‌بندی ACEA هر سری از روغن‌ها هم با توجه به خواص و سطوح کیفی مختلف به چندین دسته (Category) تقسیم می‌شوند:
–    روغن‌موتورهای بنزینی به دسته‌های A1 ،A2 ،A3 ،A4 ،A5.
–    روغن‌موتورهای دیزلی سبک به دسته‌های B1،B2 ،B3 ،B4 ،B5.
–    روغن‌موتورهای دیزلی سنگین به دسته‌های E2 ،E3 ،E4 ،E5.

 

ACEA

نوع روغن‌موتورها (روغن‌موتورهای بنزینی)

A1

—–

موارد مصرف این گروه از روغن‌ها، موتورهای بنزینی با طراحی خاص است که قابلیت مصرف روغن‌های با گرانروی پایین را داشته و گرانروی برشی بالای آن در دماهای بالا 6/2 تا 5/3 میلی پاسکال- ثانیه باشد.

کاربرد این روغن‌ها در بعضی از موتورها ممکن است نامناسب باشد.

در صورت تردید به کتابچه‌ی راهنما مراجعه کرده یا با سازندگان آن مشورت کنید.

A2

—–

موارد مصرف این نوع روغن‌موتورها، اغلب موتورهای بنزینی با فواصل تعویض روغن عادی (طبیعی) است.

ممکن است کاربرد این نوع روغن در بعضی از موتورهای با عملکرد بالا مناسب نباشد.

A3

—–

این روغن‌ها پایدار هستند و خواص روان‌کنندگی خود را به‌خوبی حفظ می‌کنند.

موارد مصرف این نوع روغن‌ها، موتورهای بنزینی با عملکرد بالا، خودروهای با فواصل تعویض روغن طولانی (که توسط موتورسازان ذکر شده است)، خودروهایی که در طی سال از روغن‌های با گرانروی پایین استفاده می‌کنند و کارکرد موتورها در شرایط سخت (که توسط موتورسازان تعریف می‌شود) است.

A4

—–

این علامت برای معرفی روغن‌موتورهای مربوط به موتورهای بنزینی با پاشش مستقیم در نظر گرفته‌ شده است که در آینده به بازار خواهند آمد.

A5

—–

این روغن‌ها پایدار هستند و خواص روان‌کنندگی خود را به‌خوبی حفظ می‌کنند.

موارد مصرف این روغن‌ها، موتورهای بنزینی طراحی‌شده با عملکرد بالا و فواصل تعویض روغن طولانی با قابلیت استفاده از روغن‌های با گرانروی پایین و (HT/HS بین 9/2 تا 5/3 میلی پاسکل-ثانیه) است.

کاربرد این روغن‌ها در بعضی از موتورها، ممکن است مناسب نباشد.

در صورت تردید به کتابچه‌ی راهنما مراجعه یا با سازندگان آن مشورت شود.

 

در سال 1992، انجمن اتومبیل‌سازان آمریکا (AAMA) و انجمن اتومبیل‌سازان ژاپن (JAMA) به علت کندی روند تعیین مشخصات و تایید روان‌کننده‌ها، کمیته‌ی جهانی استانداردسازی و تایید روان‌کننده‌ها را با نام اختصاری ILSAC بنیان‌گذاری کردند. این سازمان برای تعیین حداقل استانداردهای عملکردی لازم برای روغن‌موتورهای موردمصرف در خودروهای سواری بنزینی پایه‌گذاری شد. متعاقبا ILSAC و این تشکل سه‌جانبه (SAE ،ASTM و API) با مشارکت هم به ایجاد سیستم صدور گواهینامه و پروانه ساخت روغن‌موتورها (EOLCS) پرداختند. در این سیستم، ILSAC وظیفه‌ی صدور گواهینامه برای روغن‌موتورها و API وظیفه‌ی مدیریت سیستم EOLCS را بر عهده دارد.

قوانین وضع‌شده در زمینه‌ی اقتصاد سوخت، دوام تجهیزات و کنترل مواد منتشره از خودروها، مستلزم به‌کارگیری سوخت‌های مناسب و روان‌کننده‌هایی با مشخصات جدید است. از ابتدای آگوست 1997 روغن‌های با سطوح کیفی API SJ و ILSAC GF-2 جایگزین روغن‌های با سطوح کیفی API SH و ILSAC GF-1 و API شدند و صدور پروانه برای روغن‌های قدیمی‌تر را متوقف ساختند.

 

 

 

مهم‌ترین نکته در انتخاب روغن‌موتور، شرایط دمایی یا همان درجه حرارت محیطی است. بی‌شک یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های تاثیرگذار در انتخاب روغن‌موتور، درجه هواست.
همان‌طور که در شکل مقابل می‌بینید، شرکت هوندا که یکی از معتبرترین و بزرگ‌ترین سازندگان موتورهای درون‌سوز در دنیاست؛ در دفترچه‌ی راهنمای خود به شکل صریح بیان کرده که مشتری می‌تواند علاوه‌بر روغن‌های اصلی هوندا، از روغن‌موتور سایر شرکت‌های معتبر دنیا هم استفاده کند. لیکن باید شرایط آب و هوایی به‌طور کامل مدنظر قرار گیرد. برای نمونه زمستان 40- درجه سوئد با زمستان 5- درجه در ایران کاملا از نظر شرایط آب و هوایی متفاوت است و گرید روغن‌موتور مصرفی هم متفاوت خواهد بود؛ لذا طبق این جدول برای ایران روغن 5W-40 را پیشنهاد می‌کنند.

در انتخاب روغن‌موتور به‌هیچ‌عنوان نباید تحت‌تاثیر تبلیغات، روغن‌موتور را که محصولی فنی و تخصصی است، انتخاب کرد. در دنیا شرکت‌های بزرگ با انواع ترفندهای تبلیغاتی سعی در کسب بازارهای جدید می‌کنند؛ علی‌الخصوص در کشورهای جهان سوم این مدل و الگوهای تبلیغاتی چشمگیرتر است. برای نمونه استفاده از ستاره‌های مشهور دنیای فوتبال که هیچ ارتباطی به صنعت روغن ندارند و این‌ یک ترفند تبلیغاتی موفق است که عوام تحت‌تاثیر آن قرار می‌گیرند و توجهی به پارامترهای فنی روغن نمی‌کنند. مصرف‌کننده باید با مشخصه‌های فنی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد؛ شاخص‌های گرانروی SAE و تقسیمات API، اعتبار پالایشگاه سازنده و مهم‌تر از همه شرایط آب و هوایی را بررسی و روغن‌موتور مناسب را انتخاب کند.

پالایشگاه لوتوس با تاریخی پرافتخار برای اروپای مرکزی در لهستان با 30هزار پرسنل به‌عنوان بزرگ‌ترین تامین‌کننده‌ی روغن‌پایه در اروپا، محصولات خود را پس از استخراج نفت از سکوهای اختصاصی نفتی لوتوس، در دریای بالتیک در شمال اروپا تولید می‌کند. برخلاف رویه‌ی مرسوم کارخانه‌های روغن‌سازی در جهان، پالایشگاه لوتوس از سیستم تصفیه‌ی روغن‌های سوخته و مستعمل و تولید روغن‌پایه استفاده می‌کند که 80 درصد روغن‌موتور را تشکیل می‌دهد. لوتوس تنها دارای یک خط تولید در کشور لهستان است و در هیچ نقطه‌ی دیگر از جهان یا تحت لیسانس محصولی تولید نمی‌کند. این موضوع به منظور حفظ کیفیت و دسترسی به روغن‌پایه درجه‌یک دریای بالتیک بوده که در راستای تولید روغن‌موتور شماره یک در جهان است.
اخذ تاییدیه‌های به‌روز از تمامی شرکت‌های خودروسازی جهان و استفاده در خطوط تولیدی خودروسازان در دیگر نقاط جهان، گواهی بر این مدعاست که لوتوس با تولید 2200 نوع محصول روان‌کار خودرو و صنایع حساس و پیچیده از نظر طیف و گستره‌ی محصولات در دنیا بی‌رقیب و بی‌مانند است.
پالایشگاه لوتوس به‌عنوان سفیر شرکت‌های لهستانی در اروپا برگزیده‌ و در سال 2015 موفق به کسب عنوان الماس فوربس به‌عنوان برترین نشان اقتصادی از مجله فوربس شد. از مشتریان انحصاری لوتوس می‌توان به همکاری انحصاری چهارساله با مرسدس بنز در ایران اشاره کرد که  گواه انتخاب لوتوس به‌عنوان روغن‌موتور مهندسان برتر است و این نهایت محافظت از موتور را به ارمغان می‌آورد.